ΠΕΝΘΟΣ

H διαδικασία του πένθους:

Το πένθος είναι επίπονο και ο πόνος που προκαλεί είναι πολλές φορές αφόρητος. Αυτό συμβαίνει γιατί κατά τη διάρκεια του πένθους ανάμικτα συναισθήματα έρχονται και φεύγουν προκαλώντας συναισθηματική σύγχυση.

Το πόσο διαρκεί και το μέγεθος της δυσκολίας του εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: από τη σχέση του επιζήσαντα με αυτόν που έχασε, από τις συνθήκες του θανάτου, αλλά και την γενικότερη κατάσταση αυτών που…έμειναν πίσω. Το πένθος μπορεί να κρατήσει εβδομάδες, μήνες, ακόμα και χρόνια. Το μόνο που είναι σίγουρο είναι ότι δεν ακολουθεί κάποιο συγκεκριμένο …πρόγραμμα, ωστόσο πάντα ο πόνος απαλύνει με την πάροδο του χρόνου.
Ακριβώς επειδή το πένθος είναι κάτι τόσο επίπονο, πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να το «ξεπεράσουν» με το να αρνούνται τον πόνο. Όμως οι έρευνες υποστηρίζουν πως όταν δεν δουλεύουμε τα συναισθήματά μας τότε ο πόνος δεν εξαφανίζεται ως διά μαγείας. Απλά παραμένει και μπορεί να έρχεται στην επιφάνεια με άλλους τρόπους, με άλλα συναισθήματα και συμπτώματα.
Τα συναισθήματα του πένθους
Σύμφωνα με την Elisabeth Kübler-Ross που πρώτη αναφέρθηκε επιστημονικά στην εμπειρία του πένθους και της τραγωδίας, υπάρχουν 5 στάδια που περνά κανείς κατά τη διάρκεια του πένθους:
- Άρνηση (Αποκλείεται, δεν μπορεί να έχασα τον αγαπημένο μου!),
- Θυμός (Είναι άδικο, γιατί σε εμένα; Δεν πρόλαβα να ζήσω με τον άνθρωπό μου αυτά που ήθελα!),
- Διαπραγμάτευση (Τουλάχιστον ας μην μου συμβεί κάτι άλλο κακό, δεν θα το αντέξω),
- Κατάθλιψη (Δεν έχω ελπίδες, απλώς θα περιμένω να πεθάνω για να πάω να βρω τον άνθρωπό μου),
- Αποδοχή (Εντάξει, ο χρόνος θα μου δείξει πως όλα θα πάνε καλά!).

Οι έρευνες μαρτυρούν πως οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν από τα παραπάνω στάδια με αυτήν ακριβώς τη σειρά. Ωστόσο η εμπειρία στην ψυχοθεραπεία μιλά για μεγάλη απόκλιση αναλόγως τον κάθε άνθρωπο και την προσωπικότητά του. Αρκετές φορές μάλιστα, όπως προείπαμε, αυτά τα συναισθήματα συνυπάρχουν, με αποτέλεσμα να οδηγούν τον άνθρωπο που πενθεί σε ψυχολογικό αδιέξοδο.


Τα συμπτώματα του πένθους
Είναι πολύ πιθανό κατά τη διάρκεια του πένθους να προκύψουν διάφορα ψυχοσωματικά συμπτώματα, ειδικά στην περίπτωση που αυτός που πενθεί βρίσκεται σε διαρκή άρνηση. Είναι τότε που αυξάνονται οι πιθανότητες να έρθουν την επιφάνεια συμπτώματα σωματικά που όμως υποδηλώνουν ψυχολογική κόπωση και κατάπτωση. Για παράδειγμα, εμφανίζονται πολλές φορές τα παρακάτω: διαταραχές της όρεξης, διαταραχές του ύπνου, έντονο στρες, έντονος θυμός που όμως έχει λάθος δέκτες (π.χ. θυμός προς τα παιδιά ενώ πέθανε η μητέρα τους). Επειδή αυτά τα συμπτώματα μπορεί να αποβούν εξαιρετικά επιβλαβή, προτείνονται τα παρακάτω:

ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΞΕΠΕΡΑΣΩ;
Η εμπειρία
Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε πένθος, έχουν δύο εναλλακτικές λύσεις: ή να αποφύγουν την όλη εμπειρία και να ελπίζουν σε …λήθη, ή να αναγνωρίσουν το ζόρι που βιώνουν και να κάνουν ό,τι μπορούν για να το ξεπεράσουν.
Νιώστε τον πόνο
Αφεθείτε στην εμπειρία του πόνου. Όσο άσχημη εμπειρία κι αν είναι, ζήστε την στο έπακρο. Αν το αφήσετε απλά θα επιβαρύνετε τον εαυτό σας. Να είστε έτοιμοι για μία περίοδο που θα είναι δύσκολη, αλλά θα περάσει σίγουρα.
Συγχωρήστε τον εαυτό σας
Είναι κάτι που οφείλετε να κάνετε. Συγχωρήστε τον εαυτό σας για όλα αυτά που νομίζετε πως μπορούσατε να έχετε κάνει ή πει πριν έρθει ο θάνατος. Επίσης συγχωρήστε τον εαυτό σας για όλα αυτά που είπατε, για το θυμό και τα έντονα συναισθήματα που βιώσατε και ακόμα βιώνετε κατά τη διάρκεια του πένθους.
Προσέχετε τον εαυτό σας
Tο πένθος είναι εξαντλητική διαδικασία. Για να αντέξετε και να διατηρήσετε την ενέργειά σας, οφείλετε να έχετε μία ισορροπημένη δίαιτα. Επιλέξτε τροφές που φτιάχνουν τη διάθεση , και συνδυάστε τις με κάποια ενασχόληση που προσφέρει άθληση και διασκέδαση ταυτόχρονα. Έτσι θα έχετε καθαρό σώμα και καθαρό μυαλό.
Αφεθείτε
Να κοιμάστε επαρκώς, να ακούτε την αγαπημένη σας μουσική, αλλάξτε χτένισμα, πηγαίνετε στο σινεμά, κάντε ένα χόμπι που σας ευχαριστεί.
Ζητήστε βοήθεια
Όπως είναι λογικό, κατά τη διάρκεια του πένθους τα συναισθήματα εναλλάσσονται ασταμάτητα. Ωστόσο, είναι πολλά αυτά που θα σας θυμίζουν την απώλειά σας και ακόμα περισσότερες οι στιγμές που θα αισθάνεστε μοναξιά. Μην φοβηθείτε και ζητήστε βοήθεια από ειδικό. Ακόμα καλύτερα αν βρείτε έναν ειδικό που προσφέρει group therapy έτσι ώστε να βρεθείτε σε ένα περιβάλλον με άτομα που μοιράζονται τα ίδια συναισθήματα με εσάς.

Το πένθος είναι επίπονο. Όμως δεν είναι μία κατάσταση που θα ζείτε διά βίου. Πάντα θα θυμάστε το άτομο που χάσατε, αλλά το να προχωρήσετε στη ζωή σας δεν θα είναι βλασφημία, αλλά κάτι που θα ήθελε και άνθρωπός σας για εσάς. Κάντε ό, τι μπορείτε για τον εαυτό σας, ζήστε την εμπειρία χωρίς να «κουκουλώνετε» τα συναισθήματά σας, και μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια. Πάρτε το απόφαση, βάλτε στόχους, και με τη βοήθεια τόσο του εαυτού όσο και των δικών σας ανθρώπων, θα ζήσετε να τον θυμάστε.



Από: Ελένη Λέκκου