ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΣΑΣ

Τις ακούτε συχνά, όμως λίγοι γνωρίζετε τι ακριβώς σημαίνουν οι ιατρικές ορολογίες, όπως σταθερή ή ασταθής στηθάγχη, έμφραγμα μυοκαρδίου, αρρυθμίες, στεφανιαία νόσος. Για να μάθετε, λοιπόν, να αναγνωρίζετε τις παθήσεις αυτές της καρδιάς αλλά και τις εξετάσεις καθώς και τα φάρμακα που την προστατεύουν, εμείς με τη βοήθεια των καθηγητών Καρδιολογίας:1. Δημήτρη Κρεμαστινού
2. Γεωργίου Παρχαρίδη
3. Βλάση Πυργάκη (νυν πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας) ετοιμάσαμε για σας ένα μίνι λεξικό, που λύνει όλες σας τις απορίες.

Οι 5 συχνότερες παθήσεις

1. Αρρυθμίες
Η καρδιά γίνεται... μπαλαρίνα

Έτσι ονομάζονται οι διαταραχές του ρυθμού του καρδιακού παλμού και δεν κρύβουν πάντα κάτι ανησυχητικό. Όταν, π.χ., βιώνουμε έντονες συγκινήσεις και συναισθήματα, είμαστε ιδιαίτερα αγχωμένοι, κουρασμένοι ή άυπνοι, οι σφύξεις της καρδιάς αυξάνονται (ταχυκαρδία). Ανησυχητικό είναι όταν οι καρδιακοί παλμοί αυξάνονται χωρίς να συντρέχει κάποιος προφανής λόγος και αυτή η κατάσταση διαρκεί πολλές ημέρες (π.χ. για μια εβδομάδα).

Μπείτε σε... υποψίες:
Εάν η καρδιά σας συχνά «χάνει» χτύπους ή χτυπάει «τρελά» χωρίς λόγο.
Εάν καθημερινά νιώθετε «φτερουγίσματα» πάνω από 30 φορές (αισθάνεστε δηλαδή ότι παρεμβάλλεται ένας έκτακτος κτύπος μεταξύ δυο κανονικών σφύξεων ή ότι ύστερα από δυο κανονικές σφύξεις ακολουθεί μια έκτακτη).
Εάν, επίσης, έχετε έντονη ταχυκαρδία, η οποία συνοδεύεται από ζάλη, τάση λιποθυμίας και δύσπνοια. Τότε απευθυνθείτε αμέσως στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

2. Ασταθής και σταθερή στηθάγχη
Έχω έναν κόμπο στο στήθος

Όπως υποδηλώνει και το όνομά της, στηθάγχη σημαίνει πόνος του στήθους. Προκαλείται από ισχαιμία (στένωση των στεφανιαίων αρτηριών), η οποία δυσκολεύει τη φυσιολογική ροή αίματος προς την καρδιά, με αποτέλεσμα να είναι ανεπαρκής για να καλύψει τις ανάγκες του μυοκαρδίου σε οξυγόνο.

Μπείτε σε... υποψίες:
Εάν ο πόνος στο στέρνο (εκεί εντοπίζεται στο 80% των περιπτώσεων) κρατά περίπου 3-5 λεπτά.
Εάν αντανακλά στα μπράτσα, στο κάτω σαγόνι (αλλά ποτέ στο άνω) ή στο πίσω μέρος της πλάτης στη σπονδυλική στήλη και σπανιότερα στο υπογάστριο.
Εάν ο πόνος εμφανίζεται συστηματικά, συνήθως έπειτα από έντονη σωματική προσπάθεια, πρόκειται για τη λεγόμενη σταθερή στηθάγχη, η οποία αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική συντηρητική αγωγή και αλλαγές στη διατροφή (χωρίς λίπη).
Εάν ο πόνος κάνει την εμφάνισή του ξαφνικά, χωρίς ιδιαίτερη αιτία, π.χ. σε ώρα ανάπαυσης (κρατά μέχρι και 20 λεπτά), τότε πρόκειται για στηθάγχη ασταθούς μορφής, που είναι αρκετά σοβαρή. Η επίσκεψη στο γιατρό για τις απαραίτητες εξετάσεις -δοκιμασία κόπωσης και ενδεχομένως στεφανιογραφία- πρέπει να είναι άμεση.

3. Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Στα καλά καθούμενα

Το έμφραγμα εκδηλώνεται όταν διακόπτεται η αιμάτωση της καρδιάς ή μειώνεται αρκετά, έτσι ώστε να προκαλέσει βλάβη ή ακόμα και νέκρωση του μυοκαρδίου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το έμφραγμα του μυοκαρδίου προκαλείται λόγω απόφραξης των στεφανιαίων αρτηριών εξαιτίας της αθηροθρόμβωσης (δημιουργία θρόμβων στο αίμα συνήθως από ρήξη ή ρωγμή της αθηρωματικής πλάκας).

Μπείτε σε... υποψίες:
Τα κλασικά συμπτώματα είναι έντονος πόνος ή σφίξιμο στο στήθος, που συχνά απλώνεται από το στέρνο προς τους ώμους και το χέρι, καθώς και δύσπνοια.
Μερικές φορές, το έμφραγμα δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα ή μάλλον «ειδοποιεί» με παραπλανητικά συμπτώματα (π.χ. πόνο στο στομάχι ή ανεξήγητη καταβολή δυνάμεων, που αποδίδεται σε κούραση ή υπόταση). Άλλες φορές τα συμπτώματα υποχωρούν, για να επανεμφανιστούν δριμύτερα έπειτα από μισή ώρα.

4. Καρδιακή ανεπάρκεια
Τι τρέχει με την αναπνοή μου;

Καρδιακή ανεπάρκεια είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή της, δηλαδή να στέλνει οξυγόνο και ουσίες απαραίτητες για την αναζωογόνηση των ιστών του σώματος σε τέτοια ποσότητα, ώστε να εξασφαλίζεται η φυσιολογική τους λειτουργία. Προκαλείται σχεδόν από όλες τις καρδιακές παθήσεις, όταν αυτές φτάσουν στο τελικό τους στάδιο.

Μπείτε σε... υποψίες:
Η εύκολη κόπωση, η δύσπνοια αλλά και τα οιδήματα στα πόδια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας.
Μπορεί να συνυπάρχουν επίμονος βήχας και σφύριγμα στην αναπνοή.

Εύκολες παρακλινικές εξετάσεις (ακτινογραφία θώρακα, ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχογράφημα καρδιάς) επιβεβαιώνουν τη διάγνωση και δίνουν σωστές πληροφορίες για το ποσοστό της καρδιακής ανεπάρκειας.

5. Στεφανιαία νόσος
Οι αρτηρίες μου έχουν πρόβλημα

Έτσι ονομάζεται κάθε ασθένεια που προσβάλλει τις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς. Στο 98% των περιπτώσεων οφείλεται στη σταδιακή δημιουργία αθηρωματικής πλάκας (συσσώρευση λιπαρών ουσιών), εξαιτίας της οποίας προκαλείται στένωση στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών.

Μπείτε σε... υποψίες:
Η στένωση των αρτηριών έχει αποτέλεσμα τη μείωση της ποσότητας αίματος που φτάνει στο μυοκάρδιο και την πρόκληση πόνου στο θώρακα.

Καρδιολογικές εξετάσεις: Ποιες είναι, πώς γίνονται και πού βοηθούν

Δοκιμασία (Test) κόπωσης: Μέθοδος για τη διάγνωση και παρακολούθηση καρδιακών παθήσεων για να διερευνηθεί η περίπτωση ανεξήγητων πόνων στο στήθος ή για να ξέρει ένας ασθενής πόσο αντέχει η καρδιά του στην άσκηση, όταν έχει προηγηθεί κάποια καρδιολογική επέμβαση. Τα δύο κύρια χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης εξέτασης είναι η συνεχής ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση του εξεταζόμενου κατά την εκτέλεση ελεγχόμενης σωματικής άσκησης (για την οποία χρησιμοποιείται συνήθως ένας διάδρομος που κινείται [κυλιόμενος τάπητας]). Με αυτόν τον τρόπο το τεστ αποκαλύπτει πώς δουλεύει η καρδιά όταν κουράζεται. Κι αυτό γιατί αν, π.χ., υπάρχει στένωση στα αγγεία, αυτό θα φανεί κατά τη διάρκεια της άσκησης (κόπωση) και όχι κατά τη διάρκεια της ξεκούρασης.

Ενδοστεφανιαίο υπερηχοκαρδιογράφημα: Είναι από τις τελευταίες τεχνικές που έχει αναπτύξει η σύγχρονη καρδιολογία για την απεικόνιση των στεφανιαίων αρτηριών. Γίνεται με τη βοήθεια ενός καθετήρα υπερήχων, απεικονίζει τον αυλό και το τοίχωμα των στεφανιαίων αρτηριών και τα χαρακτηριστικά της αθηρωματικής πλάκας.

Ηλεκτροκαρδιογράφημα ή Καρδιογράφημα (ΗΚΓ): Μια πολύ κοινή εξέταση για όλες τις μορφές καρδιακών παθήσεων. Τοποθετούνται καλώδια στο στήθος, στους καρπούς και στα πόδια, για να ανιχνεύσουν τα ηλεκτρικά σήματα από την καρδιά.

Ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος (ΗΦΕ): Ειδικός καρδιακός καθετηριασμός για να μελετηθεί η ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς, όταν υπάρχει υποψία για δυνητικά πιο σοβαρές ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού. Γίνεται με τοπική αναισθησία.

Υπερηχοκαρδιογράφημα: Απλή εξέταση, όπου υψηλής συχνότητας ηχητικά κύματα μεταδίδονται μέσω του δέρματος (τοποθετώντας πάνω στο στήθος ένα μικρό όργανο). Έτσι, βλέπουμε την εικόνα της καρδιάς σε μια οθόνη και μπορούν να γίνουν μετρήσεις του μεγέθους των κοιλοτήτων της αλλά και της συσταλτικότητάς της. Ένας επιπρόσθετος εξοπλισμός, που ονομάζεται Doppler, μπορεί να παράγει μια έγχρωμη εικόνα της καρδιάς, όπως επίσης μπορεί να ακούγεται και η ροή του αίματος μέσα στην καρδιά κατά τη διάρκεια της εξέτασης.

Yπέρηχος καρδιάς (triplex): Διερευνάται τυχόν υπερτροφία της καρδιάς καθώς και η κατάσταση των βαλβίδων και του μυός της καρδιάς.

Holter: Είναι μια συνεχόμενη καταγραφή του καρδιακού ρυθμού επί 24 ή 48 ώρες. Τα ηλεκτρόδια τοποθετούνται στο στήθος και συνδέονται με μια ειδική μικρή συσκευή που έχει κασέτα. Η συσκευή φέρεται από τον ασθενή με μια ζώνη. Το Holter καταγράφει ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού, δηλαδή αρρυθμίες.

Οπτική συνεκτική τομογραφία: Πρόκειται για μια πολλά υποσχόμενη διαγνωστική μέθοδο.Tο μεγάλο της πλεονέκτημα είναι η ικανότητα να απεικονίζει τα επιμέρους στοιχεία της αθηρωματικής πλάκας (όπως η ινώδης κάψα, ο λιπώδης πυρήνας και τα φλεγμονώδη κύτταρα) και να εκτιμά το βαθμό επικινδυνότητάς της στο να σπάσει και να δημιουργήσει έμφραγμα.

Στεφανιογραφία: Συνήθως χρειάζεται όταν υπάρχει ένδειξη στένωσης αγγείων. Η σύγχρονη μέθοδος ονομάζεται αξονική στεφανιογραφία: ο ασθενής μπαίνει στο χώρο του αξονικού τομογράφου και παραμένει εκεί για 15 περίπου λεπτά, όσο δηλαδή διαρκεί η εξέταση. Kατά την εξέταση, ο γιατρός χορηγεί ενδοφλέβια το σκιαγραφικό φάρμακο, που βοηθάει στην καλύτερη απεικόνιση των αγγείων και σε μεγαλύτερης ακρίβειας αποτελέσματα.

Το γλωσσάρι των φαρμάκων

Αντιπηκτικά: Μειώνουν την ικανότητα του αίματος να δημιουργεί θρόμβους (μικρά πήγματα αίματος). Χρησιμοποιούνται όταν υπάρχει κίνδυνος σχηματισμού θρόμβων στην καρδιά, π.χ. σε κολπική μαρμαρυγή ή σε φλεβική θρόμβωση.

Aναστολείς του ΜΕΑ ή του μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτασίνης: Ομάδα φαρμάκων κυρίως για την αντιμετώπιση της υπέρτασης και της καρδιακής ανεπάρκειας.

Στατίνες: Κατηγορία υπολιπιδαιμικών φαρμάκων που, έχοντας την ιδιότητα να αναστέλλουν τη δράση ενός συγκεκριμένου ενζύμου, πετυχαίνουν τη δραστική μείωση των επιπέδων της χοληστερίνης στο αίμα, εμποδίζοντας έτσι και το σχηματισμό αθηρωματικών πλακών.

ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

ΠΗΓΗ....ΕΘΝΟΣ